Foto door Salih Kilic

Recensie van het publiek bij A Different Night at the Opera – gezien op 18 mei 2017 bij RO Theater, Performance Bar en WORM te Rotterdam

Operadagen Rotterdam geeft met A Different Night at the Opera elk jaar een bloemlezing van nieuw en experimenteel muziektheater, voor een nieuw en experimenteel publiek. Het publiek van deze editie zet op subtiele wijze vraagtekens bij die opzet.

In het begin zit het publiek in de foyer van het RO Theater nog doodstil, onderuitgezakt, met een koptelefoon op. De paar bezoekers zonder grijs haar laten zich op infantiele toon toespreken door een medewerker die de koptelefoons uitdeelt. In de pauze stroomt de ruimte vol, en worden de leeftijdsverhoudingen wat meer rechtgetrokken. Het jonge publiek bestaat voornamelijk uit studenten en afgestudeerden van kunstvakopleidingen.

Als de groep een voorstelling in mag, doen de jonge leden hun best om vooraan te zitten. Er wordt braaf geluisterd en stilgezeten, soms aandachtig in een programmaboekje gekeken. Ondertussen glanzen de bierglazen in het voetlicht. Dan verlaat de actrice plots het podium en worden de schijnwerpers op het publiek gezet. Er klinkt harde, pompende muziek. Alsof er een knop omgezet wordt, begint men al zittend te dansen. Niemand lijkt de juiste maat te kunnen vinden, en de bewegingen worden beperkt door de armleuningen. Na acht maten houdt de dans abrupt op. Maar vergis je niet: er is iets in gang gezet.

In de daarop volgende pauze is iedereen wat bedaard en lichtelijk in de war: volgen we hier de gebruikelijke theateretiquette of moet je gewoon je eigen plan trekken? Een jongen in een hoekje kiest voor het eerste, en begint stilletjes een boek te lezen. Een aantal kunststudenten begint stemoefeningen te doen en elkaar op theatrale wijze te informeren over de voorstellingen, al wordt dat alleen aangedurfd binnen groepjes van minstens drie.

Weer een andere zaal in. Er klinkt opnieuw harde muziek. Men begint enthousiast met meebewegen, maar de tribune kraakt te luid. Er wordt een aanzet gedaan tot meezingen, maar snel weer ingehouden. Toch kan het kantelpunt van eerder op de avond niet teruggedraaid worden. Nieuwe muziek, elektronische muziek, dat brengt pas een gevoel over. Een popballade uit 1990, dat is pas een klassieker. Waarom blèren we niet mee, gaan we niet op onze stoel staan? Het is niet zo dat het niet mag: de artiesten lijken er zelfs toe uit te nodigen. Waarom doen we het dan niet?

Een groot deel van het jonge publiek trekt de conclusie dat het gewoon aan die tribune ligt, en besluit verderop in de straat nog een optreden te bezoeken, maar dan te blijven staan. Opnieuw de elektronische muziek. Er wordt voorzichtig meegeknikt en met voeten getapt, maar daar blijft het bij. Misschien is het niet die tribune, maar beleefdheid tegenover de artiesten. Of toch tegenover de andere aanwezigen? Misschien is het nog te eng om tot actie over te gaan, écht de codes te doorbreken.

Na een pauze met een sit-in op straat, begeeft de groep zich naar de laatste ruimte. Hier is wel muziek, maar geen duidelijk herkenbare artiest. Nu mag het publiek los. Of nouja: los… Grote veranderingen beginnen met kleine stapjes.