Recensie over het publiek bij Een antwoord op alle vragen door Laura van Dolron, gezien op 17 mei 2020 via een livestream vanuit De Kleine Komedie, Amsterdam
Hooggeëerd publiek, u dacht veilig te zijn in uw thuistheater? Helaas voor u maakt Publieksrecensies.nl een langverwachte doorstart, want onze recensent staat te trappelen om uw virtuele optreden te analyseren en beoordelen. Publieks-wat? Optreden? Beoordelen? Waar gaat dit nou weer over? Lees het hier (opent op nieuw tabblad)
Vanuit verschillende hoeken tegelijk wordt de lege zaal van De Kleine Komedie in beeld gebracht. Het publiek kijkt thuis, waarschijnlijk op een laptop, naar de rode pluchen stoelen waar het op had kúnnen zitten, begeleid door een soundscape van het gemurmel dat normaal tijdens de inloop te horen zou zijn.
Waarschijnlijk, ja, want bij deze livestream kiest het publiek ervoor om zelf niet in beeld te komen. Het enige dat erop duidt dat er publiek is: een oplopend cijfertje linksbovenin en rechts op mijn scherm een chatvenster.
De gelegenheid wordt meteen aangegrepen om te kijken hoe men door middel van alleen geschreven tekst toch de theaterervaring kan nabootsen. De chat is min of meer anoniem: er staan wel namen, maar zoals altijd op het internet kun je nooit zeker weten of iemand onder zijn echte naam schrijft.
Twee chatters beginnen een roleplay, anderen springen gretig in om samen te fantaseren over hun ideale theateravond.
“Ik zit op een fijne plek.”
“Er staat geen rij voor de wc!”
Eén ‘dame’ doet niet mee en blijft vragen stellen over haar vermeende technische problemen. Een medewerker van het theater probeert het voor haar op te lossen, andere bezoekers bemoeien zich ermee. De antwoorden worden in snel tempo naar boven geduwd door het rollenspel.
“Nog even een drankje halen bij de bar.”
“Doe mij ook een biertje!”
“Ik zit achter een pilaar.”
“Sssssst…”
Als de voorstelling begint wordt het stil in de chat. Na vijf minuten geeft iemand aan dat ze de livestream niet kan zien: “Is het al begonnen??”
Een ander reageert schijnbaar gepikeerd met een allcaps “JA” – alsof de vragensteller een geconcentreerde stilte in de zaal doorbrak.
Wat de mensen nu bezighoudt
De chat is niet de enige plek waar het publiek zich kenbaar maakt. Er verschijnen foto’s van briefjes met vragen in beeld. Zo communiceren ze met de twee muzikanten op het Kleine Komedie-podium en twee acteurs op een eigen podiumpje, anderhalve meter uit elkaar, zwevend bóven de lege stoelen. De vragen sporen hen aan om al improviserend antwoord te geven in de vorm van monologen, dialogen en liedjes.
Performers en publiek tonen zo samen in een avond een dwarsdoorsnede van wat mensen op dit moment bezighoudt. Tenminste, wat ze genoeg bezighoudt om pen en papier te zoeken, het neer te krabbelen, een foto te maken en uit te zoeken hoe je een foto per mail kunt versturen. De vragen variëren van groot-filosofisch tot praktisch, van Klokhuisvraag tot adviesrubriek. Uit sommige briefjes spreekt boosheid en morele verontwaardiging over de actualiteit, de performers doen een poging om die emoties te nuanceren.
Eenzaamheid
Er wordt tijdens de hele voorstelling in de chat niet op de vragen of de antwoorden gereageerd. Wel ontstaat er kort een discussie over wie van de vier performers men zou doen.
Misschien getriggerd door die discussie, blijft één vraag lang in beeld, volhardend terwijl andere vragen in snel tempo worden afgewerkt. Er spreekt eenzaamheid uit het briefje. De schrijfster – tenminste, de performers gaan ervan uit dat het een vrouw is – vertelt dat ze na 5 jaar vrijgezel zijn eindelijk klaar was om weer te gaan daten, maar toen brak de crisis uit. Ze heeft niet voor niets hoeven wachten tot haar vraag werd behandeld: ze krijgt niet alleen een monoloog én een liedje, ze wordt ook gekoppeld aan een geschikte man en krijgt tips mee voor wat ze, straks, in het echt, tegen hem zou moeten zeggen.
Ergens halverwege het liedje stuurt iemand ‘Waanzinnig mooi’, maar krijgt geen reactie. Misschien typte ze het op fluistertoon.
Pas tegen het einde, als de voorstelling langer begint te duren dan was aangekondigd, wordt het weer wat rumoeriger in de chat, alsof de parkeermeters bijgevuld moeten worden. Iemand probeert alvast een nagesprek te beginnen, maar wordt genegeerd.
Applaus en emojis
De vragen zijn op. De performers zwaaien naar de camera’s, het publiek typt dat het terugzwaait.
Zoals vaker bij een bijna doodstille zaal, volgt er op het einde ineens een denderend applaus. Ieder zoekt naar zijn eigen manier om dit via tekst over te brengen, mensen lijken een beetje tegen elkaar op te willen bieden. Wie de functie kan vinden, stuurt gewoon een reeks emojis.
Dan gaat er muziek aan en in de chat speelt het rollenspel nog even door. Mensen gaan naar de wc en naar de bar, halen biertjes voor elkaar en bedelven de performers onder vragen, vooral van technische aard en over de toekomstplannen voor nog zo’n livestream. Uitroepen van ‘Bedankt!’ en ‘Fijne avond!’ blijven voor de verandering niet alleen voorbehouden aan de spelers en het eigen kleine gezelschapje, maar bereiken via de chat de hele groep. Misschien kunnen we dat in het echt erin houden.
Eindoordeel
Het valt te prijzen dat dit publiek niet gekozen heeft voor het proberen nabootsen van een ervaring waar het toch nooit écht op zal lijken, maar zoekt naar een nieuwe vorm die past bij de beschikbare techniek. Door de anonimiteit is het gevaar er een beetje af, maar een avondje online spanning en sensatie was helemaal niet de intentie, lijkt het. Te midden van alle ellende buiten wordt een melancholieke maar toch wholesome sfeer gecreëerd. Met minimale, maar daarom niet mindere middelen.
Dit publiek krijgt drie van vijf sterren.