Recensie over het publiek van Brieven uit Genua door Toneelgroep Maastricht – gezien op 3 juni 2020 – online
Hooggeëerd publiek, u dacht veilig te zijn in uw thuistheater? Helaas voor u maakt Publieksrecensies.nl een langverwachte doorstart, want onze recensent staat te trappelen om uw virtuele optreden te analyseren en beoordelen. Publieks-wat? Optreden? Beoordelen? Waar gaat dit nou weer over? Lees het hier (opent op nieuw tabblad)
We schrijven het jaar 2020. Het is de derde avond waarop het Nederlandse publiek weer de theaters in mag. Met hooguit dertig tegelijk en op gepaste afstand van elkaar en de artiesten, maar in theorie zou het weer kunnen. Waarschijnlijk zijn de theaters die het aanbieden strak uitverkocht, want in de Zoomvoorstellingen die ik deze week bezoek is het ineens een stuk minder druk.
De conference call van Toneelgroep Maastricht zit in ieder geval maar aan de helft van zijn capaciteit, al is dat nog steeds goed voor een gallery die het hele scherm vult.
Omdat het hele publiek in één oogopslag te zien is, ontstaat er meteen een intiemere sfeer. Ook alle schilderijtjes aan muren, volle boekenkasten en andere persoonlijke bezittingen in beeld maken het geheel gemoedelijker dan een volle bak. Daarbij ligt vanavond de gemiddelde leeftijd redelijk hoog, dus ik krijg toch weer een beetje het gevoel dat ik in de schouwburg zit.
Personages
Twee acteurs en twee muzikanten zitten klaar, onder hun eigen naam, niet die van een personage of een organisatie. Ze zitten gewoon in hun eigen huiskamer zonder lampen of andere poespas, de acteurs zetten af en toe een pruik op of trekken een andere jas aan. Er is niets om onnodig af te leiden van de tekst en muziek.
Doordat er toch gekozen is voor een visueel medium, rest er niets anders dan tijdens het luisteren uitvoerig het publiek bestuderen. Onwillekeurig verworden de bezoekers tot personages. Zonder tekst, maar omringd door hun eigen decor en rekwisieten worden hun levens gereduceerd tot een toneelstuk.
Huistour
Juist doordat sommigen niet helemaal door lijken te hebben wat hun achtergrond en manier van framing over hun persoon zeggen, zijn ze interessanter om naar te kijken dan wanneer ze zich overbewust van de enscenering zouden zijn (iets dat ik bij andere virtuele voorstellingen vaak zie bij jonger publiek).
In het grid zien we mensen vanuit allerlei onflatteuze hoeken, een paar plafonds, soms alleen een voorhoofd. In een aantal frames zitten personages voor identieke donkerbruine kasten met porseleinen vazen erbovenop. We zien volledige woonkeukens en netjes bijgehouden achtertuinen.
Eén vrouwelijke speler gaat nog iets verder en laat meer van zichzelf zien door middel van een volledige huistour. Ze pakt haar laptop op en begint door haar huis te lopen, waardoor de kijker een ietwat bewogen inkijkje krijgt in haar leven. Uiteindelijk belandt ze in een soort studeerkamer, alwaar ze nog een tijdje fronsend met de laptop blijft rommelen. Een man in een gestreepte polo komt het beeld in en buigt zich ook over het camerabeeld. Als de vrouw eenmaal weer rustig achterover kan leunen blijft hij nog even achter haar bureaustoel staan meeluisteren, maar vervolgt al snel weer zijn avondbezigheden.
Ontspanning
In het begin zit iedereen nog netjes rechtop, maar naarmate de voorstelling vordert zakt men steeds meer in. Twee wat jongere vrouwen met een iets te grote koptelefoon op houden hun hoofd steeds schuiner. Er wordt genipt aan glazen wijn en een enkele milkshake en een echtpaar in een zonnige achtertuin prikt een vork in een bakje aardbeien.
De ontspanning wordt alleen onderbroken tijdens de muzikale intermezzo’s. Sommige bezoekers grijpen die aan om even weg te lopen, bij anderen herhaalt zich steeds hetzelfde patroon: er begint muziek, één of twee hoofden komen fronsend dichterbij de camera, het beeld begint te schudden of er vegen vingers over het frame. Als de tekst weer begint zakt iedereen terug in een ontspannen positie.
Nadat deze cyclus zich een paar keer heeft herhaald wordt het luisteruurtje abrupt onderbroken. Plotseling zijn de personages wél te horen, en ze gebruiken het moment alleen om voorzichtig te klappen. Sommigen klappen door als het geluid alweer uit staat.
De acteurs komen niet naar de foyer en binnen een paar seconden is de schouwburg weer leeg.
Dit publiek krijgt drie van vijf sterren.